“1984” asari qanday tug‘ilgan?

---

“1984” asari qanday tug‘ilgan?

Ko‘pchilik Jorj Oruellning “1984” asarini o‘qigan, lekin u qanday sharoitda yozilganini biladimi? Bu asar shunchaki roman emas – bu og‘riq, kasallik va insoniyatga bo‘lgan ogohlantirishning mahsuli.

1946-yil. Oruell sog‘lig‘i yomonlashgan, sil kasali unga tinchlik bermayapti. Shifokorlar unga yozishni to‘xtatishni maslahat berishadi, lekin u qalamni qo‘ymaydi. Shifoxonadagi o‘sha sovuq kunlarda yozilgan sahifalarda insoniyatning eng qorong‘i ehtimoli – “erkinlik yo‘qotilgan dunyo” tasvirlanadi. U o‘sha paytda siyosatni, propagandani va manipulyatsiyani o‘rganib, “agar inson o‘z fikrini yo‘qotsa, uning hayoti ham boshqalar qo‘lida qoladi” degan g‘oyani yozadi.

“1984” – bu ogohlantirish. Oruell o‘z jonini qo‘yib, bizga bir narsani uqtirmoqchi bo‘lgan:

“Kim o‘tmishni nazorat qilsa, kelajakni ham boshqaradi. Kim hozirni nazorat qilsa — o‘tmishni ham yozadi.”

Bugungi kunda “1984”dagi ko‘plab g‘oyalar internet, sun’iy intellekt, axborot nazorati orqali yana jonlanmoqda.